Hak ve Özgürlükler Hareketi (HÖH)

Hak ve Özgürlükler Hareketi (kısaca HÖH, Bulgarca: Движение за права и свободи, kısaca ДПС), üyelerinin çoğunluğunu Bulgaristan Türklerinin oluşturduğu ve şu anda iktidardaki üçlü koalisyon hükümetinin ortağı olan, Bulgaristan'da bir siyasi partidir. Başkanı Ahmet Doğan'dır.

2001 seçimlerinde 21 milletvekili çıkaran parti, hükümete katılarak iki de bakanlık almıştır.

1989 sonrası Bulgaristan siyasi hayatından Türkler

1989 sonrası Bulgaristan’da yaklaşık 160 siyasi parti kurulmuştur. Bunlardan dört tanesi Türk kökenlidir: Hak ve Özgürlükler Hareketi, Demokratik Gelişim Hareketi, Demokratik Adalet Partisi ve Türk Demokrat Partisi.

1990. 10 ve 17 Hazirandaki iki turlu genel seçimlerde, HÖH, o tarihte 400 sandalyeli Bulgar Parlamentosuna 23 milletvekili sokmayı başardı. 1991. 13 Ekimde yapılan genel seçimlerde, HÖH, sandalye sayısını 24’e yükseltti. Daha sonra yapılan yerel seçimlerde ise 27 belediye ve 653 muhtarlık kazandı.

1994. 18 Aralıktaki genel seçimlere üç Türk partisi katıldı. Bu seçimlerde HÖH, 160 bine yakın oy kaybetti ve toplam oyların sadece %5.44’ünü elde edebildi. Böylece her üç parti birlikte toplam 320 bin oy almış oldu. Seçimleri ise Bulgar Sosyalist Partisi kazandı. Bu dönemde hükümet, Müslüman azınlık tarafından seçilmiş olan Baş Müftü Fikri Salih Efendi’yi görevinden aldı, yerine Diyanet İşleri Komitesi Başkanı sıfatıyla Nedim Gencev’i getirdi. Bu olay, Müslüman azınlık içinde büyük gürültü kopardı ve ülkede bir “müftü sorunu” baş gösterdi.

1997. 1990’ların ortasında Bulgaristan’da ağır siyasi ve ekonomik krizler baş gösterdi. 10 Ocak 1997’de Parlamento binası işgal edildi ve hatta ateşe verildi. 19 Nisandaki erken seçimleri Demokratik Kuvvetler Birliği kazandı. Bu seçimlerde HÖH, toplam Türk oylarının sadece %52’sini almayı başarabildi.

2001. Bulgaristan, 17 Haziranda genel seçimlere gitti. Seçimler, eski Kral II.Simeon’un ve yeni partisi II.Simeon Milli Hareketinin ezici zaferi ile sonuçlandı. Seçimlerden sadece üç ay önce kurulmuş olan II.Simeon Milli Hareketi, iktidardaki Demokratik Kuvvetler Birliği ile Sosyalist Partiyi kolayca mağlup etti. Bulgar Parlamentosu 24 Temmuzda II.Simeon Milli Hareketi ile 21 sandalyeli HÖH’ün koalisyonunu resmen onayladı.

25 Haziran 2005'te yapılan genel seçimler Bulgaristan’da, komünizmin çöküşünden beri görülmemiş derecede renkli bir koalisyonu ortaya çıkardı: Tek başına iktidar olmak için yeterli çoğunluğa ulaşamamış yedi parti. Sosyalist Parti toplam oyların %31’i ile 240 sandalyeli ve tek kamaralı Parlamentoda 82 sandalye kazandı. Seçimlerde iktidardaki II.Simeon Milli Hareketi oyların %20’sini alarak (53 sandalye) ile ikinci, HÖH ise %13 (34 sandalye) ile üçüncü oldu. Bu üç parti koalisyon hükümeti kurdu. Yeni hükümette HÖH üç bakanlık aldı: Başbakan Yardımcısı ve Doğal Afetler Bakanı Emel Ethem, Çevre Bakanı Cevdet Çakırov ve Tarım Bakanı Nihat Kabil.

2007 Avrupa Birliği Seçimleri

2007 Yılı itibariyle Bulgaristanın Avrupa birliğine tam üye olduktan sonra 20 Mayıs 2007 tarihinde AB parlamentosunda Bulgaristanı temsil edecek AB parlamento seçimleri yapılmıştır. Seçim sonuçlarına göre Hak ve Özgürlükler Hareketi %20,26 oyla üçüncü parti olarak 4 milletvekili çıkarmıştır bu 4 milletvekilinden 2'si türktür (Filiz Hüsmenova ve Metin Kazak) (birinci parti GЕRB %21,69 -5 milletvekili, ikinci parti PЕS %21,41 -5 milletvekili).