Balkanlar'da Türk Yuvası: Kırcaali

Kırcaali ya da Kırcali (Bulgarca: Кърджали–Kardzhali, yerel Türkçede: Gırcalı), güney-doğu Bulgaristan'da, Kırcaali ilinin ve Kırcaali Belediyesinin şehir merkezi nüfusu 76.232 kişidir (2006 verileri). Demiryolun istasyonu bulunmaktadır. Hasköy (Хасково) ve Gümülcine (Yunanistan) karayolları bulunur.

Coğrafya

Doğu Rodop dağlarının ovasında, Arda ırmağının kıyısında bulunan kent. Sofya'dan 259, Filibe'den 90 kilometre uzaklıkta bulunan Kırcaali‚ Hasköy şehrinden ise sadece 50 kilometre uzaklıkta. Şehrin 15 km uzağında Perperikon antik kenti yer almaktadır. Ayrıca Kırcaali Avrupa Ulaştırma Koridorları programı kapsamında 9. koridorun geçtiği şehirlerden biridir.

İklim

Bölgenin klimasi, yıl içinde güneşli günlerin çok olduğu, yumuşak ve yağmurlu Akdeniz geçiş iklimidir. Kış, nispeten yumuşaktır. Ortalama sıcaklık, 0 °С civarındadır. Yaz ise sıcak ve güneşlidir, ortalama sıcaklık ise 24 °С dir.

Tarih

1920 yılında nüfusu 4.417, 1926 yılında 6.487 idi; bu yıllardan sonra kent pek hızlı bir gelişme gösterdi. 1910 yılında'da basılan bir Osmanlı salnamesine göre, Kırcaali'de yalnızca 226 Bulgar vardı, geri kalan nüfusun hepsi müslüman-türktü. 1950 öncesinde dahi nüfusunun hemen hemen tamamı Türk iken, zamanla Türklerin Türkiye'ye göçmesi ve yerlerine Bulgar ve Çingenelerin yerleşmesiyle demografik yapısı biraz değişmiştir. 1985'te dolaydaki üç köyle birleştirilen Kırcaali şehri Hasköy iline bağlandı.2001 Bulgaristan nüfus sayımında Kırcaali Valiliği geneli için 164.000 nüfus rakamı verilmiştir. Mensup olunan etnik grup ve anadil için beyana dayalı veriler 101.000-101.500 Türk, 55.000-57.000 Bulgar şeklindedir. Dini aidiyet konusunda 114.000 kişi Müslüman, 35.500 kişi Hristiyan olduklarını belirtmişler, 13.500 kişi bu konuda bildirimde bulunmamıştır. 55.000 Bulgar olmasına rağmen 35.000 hristiyanın olması Kırcaali'de 20.000 kadar Pomak'ın yaşadığını göstermektedir. Kırcaali'de 1.200 kadar da Roman olduğu anlaşılmaktadır. Kırcaali şehrinin nüfusu ise 2006 son verilerine göre 63.164'tür.

Politika

Yerel yönetimler tamamen Türklerin elindedir. 2005 Bulgaristan Genel Seçimleri'nde Kırcaali eyaletinden seçilen 5 milletvekilinden 5'i de Türktür. Türk azınlık ağırlıklı Hak ve Özgürlükler Hareketi (HÖH) oyların % 67.32'sini almıştır. Kırcaali milletvekillerinin isimleri Ahmet Demir Doğan (HÖH Başkanı), Lütfü Ahmet Mestan, Remzi Durmuş Osman, Ünal Tasım ve Necmi Niyazi Ali'dir ve Kırcaali şehri belediye başkanı Hasan Aziz'dir.

[center]